ابوفراس حمدانیابوفراس حمدانی (متوفای ۳۵۷ق)، یکی از صاحب‌منصبان آل حمدان، پسرعموی سیف‌الدوله حمدانی و عامل او بر بخشی از حلب بود. او در یکی از جنگ‌ها به اسارت رومیان درآمد و تا سال ۳۵۵ ق در اسارت بسر برد. وی پس از مرگ سیف‌الدوله اعلام استقلال نمود و سرانجام به سال ۳۵۷ قمری در جنگ میان او و جانشین سیف‌الدوله کشته شد. ۱ - معرفی اجمالیابوفراس (حمدانی) حارث بن سعید بن حمدان بن حمدون بن حارث ربعی، پسرعموی سیف‌الدوله و عامل او بر «منبج» (بین حلب و فرات) بود. در موصل زاده شد و به یتیمی پرورش یافت و بالید، زیرا پدرش به دست ناصرالدوله برادر سیف‌الدوله کشته شد و سیف‌الدوله، سرپرستی او را به عهده گرفت. ۲ - جنگ در رکاب سیف الدولهابوفراس در جنگ‌های زیادی حضور داشت که در همه آنها در رکاب سیف‌الدوله جنگید، از این رو سیف‌الدوله او را دوست داشته، گرامی‌اش می‌داشت و در جنگ‌هایش او را با خود همراه می‌کرد و او را بر سایر کسان خود مقدم می‌داشت. سیف‌الدوله ولایت «منبج»، «حرّان» و نواحی آن را به او سپرد. ابوفراس در «منبج» ساکن بود و میان شهرهای شام تردد داشت. در جنگی که در سال ۳۵۱ ق در خرشنه با رومیان رخ داد، ابوفراس اسیر و به قسطنطنیه برده شد و تا سال ۳۵۵ ق در اسارت بود. اشعار دوران اسارت او که «رومیات» خوانده می‌شد، از دیگر اشعار او متمایز است و شخصیت قوی او را می نمایاند. او از مایه های دینی در اشعارش، تنها برای بیان و ابراز تشیع و دوستی خود به اهل بیت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بهره می‌برد. ۳ - پس از مرگ سیف الدولهپس از مرگ سیف‌الدوله، فرزندش ابوالمعالی شریف الدوله حمدانی، حاکم شد و ابوفراس در «حمص» اعلام استقلال کرد. در پی این اقدام، میان ابوفراس و شریف الدوله (خواهرزاده ابوفراس) کینه و دشمنی پدیدار شد و در نهایت، به جنگ میان آن دو انجامید. ۴ - وفاتجنگ در محلی به نام «صدد» (بین سلمیه و حماة) بروز کرد و دستاورد آن کشته شدن ابوفراس در ۳۷ سالگی بود. آن گاه سر ابوفراس را از تن جدا کرده، برای ابوالمعالی بردند، و پیکرش در بیابان رها شد و عده‌ای از اعراب او را به خاک سپردند. [۸]
بروکلمان، کارل، تاریخ الادب العربی، ج۲، ص۹۲.
۵ - پانویس۶ - منبععبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۲۷۸. |